Bánh Khẩu Sli Món Ăn Độc Đáo Của Người Nùng

1. Nguồn gốc bánh khẩu Sli

Từ bao đời nay, Khẩu Sli là món ăn truyền thống trong các dịp lễ tết của người Tày, Nùng Cao Bằng và Tết cổ truyền. Khẩu Sli trong tiếng địa phương có nghĩa là bánh gạo nếp hay còn gọi là bánh gạo chiên lạc. Bánh có mùi thơm của xôi, vị ngọt của đậu phộng và đường.

Khẩu Sli là đặc sản được du khách phương xa chọn làm quà khi đến Cao Bằng. Sli Na Giang thường được cắt thành từng miếng lớn cỡ viên gạch rồi dùng dao cắt thành từng miếng nhỏ để ăn. Nguyên liệu làm Khẩu Sli đơn giản, dễ tìm vì là sản vật địa phương, chủ yếu là gạo nếp, đường và đậu phộng đỏ.

2. Nguyên liệu chế biến

Để làm được mẻ bánh Khẩu Sli thơm ngon đầu tiên bạn cần phải chọn gạo. Gạo dùng làm bánh phải là loại gạo nếp dày, đều, hạt ngắn, đạt tiêu chuẩn. Để nếp ngâm một lúc rồi vớt ra để ráo nước rồi chế biến thành xôi. Khi gạo nếp chín, vớt hạt nếp ra, cho vào rổ lớn để nguội, trộn với bột bắp rồi phơi khô. Những hạt gạo nếp dần trở nên cứng và khô. Nếu còn dính thì cho vào cối giã cho đến khi tách ra thì cho vào chảo rang. Khi từng hạt nếp nở to bằng hạt đậu sẽ trở nên giòn và thơm.

Nguyên liệu chính làm bánh Khẩu Sli là gạo nếp, đậu phộng, mè và thốt nốt đều là những nguyên liệu sẵn có ở địa phương. Để làm bánh, bước đầu tiên bạn phải chọn loại gạo nếp ngon, vo sạch, ngâm gạo khoảng 8 tiếng rồi nấu cho đến khi thu được gạo nếp. Để xôi nguội rồi trộn với tinh bột sắn, bột gạo hoặc bột bắp để hạt nếp tơi ra không bị dính. Bước này tưởng chừng đơn giản nhưng nếu không nhào kỹ, các hạt nếp sẽ dính vào nhau và bánh sẽ không đảm bảo chất lượng cũng như tính thẩm mỹ.

3. Công đoạn chế biến

Tiếp theo, đem gạo nếp ra phơi nắng cho khô rồi giã cho đến khi hạt gạo nếp phẳng. Do xay thủ công nên trung bình mỗi hộ chỉ xay được từ 5 đến 10 kg gạo/ngày. Thêm gạo nếp nghiền vào và nướng trong chảo. Khuấy đều cho đến khi các hạt gạo nếp phân bố đều, giòn và hơi vàng và có thể vớt ra.

Tiếp theo là giai đoạn thắng đường. Đường làm bánh phải là chuyên dụng cho làm bánh khẩu Sli như đường phèn Phục Hòa. Đầu tiên, cho đường vào nồi và đun nóng cho đến khi đường tan. Khi đường có màu mật ong đặc thì nhanh tay đổ gạo vào và khuấy đều để đường và gạo trộn đều. Hạt rang được phủ mật đường và có màu vàng khá đẹp. Nhanh chóng đổ hỗn hợp đường vào khuôn gỗ vuông, dàn đều, dùng chai thủy tinh lăn qua lăn lại rồi ấn chặt để đảm bảo độ kết dính.

Chúng ta phết một lớp đậu phộng rang lên mặt bánh. Hạt đậu phộng dính chặt vào mật đường và tạo thành một lớp màu nâu đỏ rất đẹp phía trên. Dùng dao cắt bánh theo kích thước trong khuôn bánh. Mỗi chiếc bánh có kích thước bằng một viên gạch nhưng có thể bẻ thành từng miếng nhỏ để ăn.

4. Cách bảo quản bánh khẩu Sli qua nhiều ngày

Sau khi bánh nguội, bọc bánh vào túi nhựa để bảo quản. Nếu bảo quản ở nơi thoáng mát, bánh sẽ để được vài tháng. Khi thưởng thức, miếng bánh bông lan giòn tan trong miệng, hòa quyện với mùi thơm của đậu phộng, vừng và vị ngọt của đường tạo nên hương vị khó quên. Vào những ngày đông se lạnh, uống bánh cùng một tách trà xanh là hoàn hảo nhất.

Đối với người dân Cao Bằng, Khẩu Sli từ lâu đã là món bánh dân dã, mộc mạc từ bao đời nay mà bất cứ ai cũng có thể mua về làm quà và mời khách đến nhà. Trong ngày Tết cổ truyền, ngoài bánh chưng, bánh sli thì nhất thiết phải có một ít bánh khầu sli trên bàn thờ tổ tiên. Ngày nay, Sli Bánh Khẩu là đặc sản của Cao Bằng. Khi du khách từ khắp nơi đến Cao Bằng không quên mua Sli Bánh Khẩu về làm quà cho gia đình, bạn bè.